Artikelen

18.05.2021 De dood: essentieel om over te praten, maar vaak “verboden woord”

De dood: een onvermijdelijk gespreksonderwerp in de (palliatieve) zorgsector. Toch lijkt het voor veel patiënten én zorgverleners lastig om hierover te praten. Longarts Sander de Hosson merkt dat velen dit doodeng vinden, terwijl het in de palliatieve fase van groot belang kan zijn voor de patiënt.  Wat is de oorzaak van dit “verbonden woord” in de zorg?

Volgens De Hosson komt dit door de inhoud van de opleiding: “Zorgverleners leren wel hoe je iemand moet behandelen, maar niets over palliatieve zorg of hoe sterven precies gaat.” Het is belangrijk dat dit onderwerp een plek krijgt in de opleiding. Praten over de dood is namelijk essentieel voor patiënten en hun naasten. Vaak willen ze weten hoe het sterven gaat en wat ze kunnen verwachten: “Je kunt bijvoorbeeld vragen waar iemand bang voor is in de allerlaatste fase.” Als de patiënt bang is om te stikken, kun je aangeven dat je daar iets aan kan doen. Hierdoor kun je patiënten ook geruststellen.

Sociaal-emotionele kant

Maar als de dood zou worden opgenomen in de studie, wat moeten verpleegkundigen hier dan over leren? De Hosson stelt dat leren over de dood twee kanten heeft. De eerste is voornamelijk technisch: “Hoe ziet een stervend iemand eruit? Waar moet ik op letten? Waar kan iemand die sterft last van krijgen en wat kan ik dan doen?” Ten tweede is er de sociaal-emotionele kant: “Bijna iedereen die ongeneeslijk ziek is, krijgt te maken met levensvragen. Mensen vragen zich af hoe ze nog kleur kunnen geven aan hun leven en hoe ze met hun angst kunnen omgaan. Je hoeft niet elke vraag te kunnen beantwoorden, maar wel inventariseren welke vragen er zijn en weten bij wie de patiënt wél met zijn vragen terecht kan.”

Palliatieve zorg

Palliatieve zorg wordt vaak gezien als een synoniem voor terminale zorg. Dit is echter een groot misverstand, zo stelt De Hosson: “Tachtig procent van de palliatieve zorg speelt zich niet af rond het sterfbed. Het begint al op het moment dat een arts een dodelijke ziekte vaststelt waarbij het overlijden binnen afzienbare tijd gaat plaatsvinden. Dat kan een paar maanden zijn, maar ook meerdere jaren.” De Hosson vraagt aan zijn patiënten waar ze waarde aan hechten in het leven. Op basis daarvan kun je namelijk bespreken hoe iemand de laatste periode van zijn of haar leven in wil vullen. “Zo voeg je niet alleen waarde aan het leven toe, maar ook aan het sterven”, aldus De Hosson.

Auteur: redactie


“Wij hebben zeer goede zorg en service ontvangen van Zuster Jansen”
Mvr. de Jongh, Amstelveen